…Rusiyanın 2025-ci ilin ilk aylarında Roskomnadzor tərəfindən blokadanın artması fonunda üzləşdiyi Runet uğursuzluqları dalğası Mərkəzi Bankın Sürətli Ödəniş Sisteminə çatıb.
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə “The Moscow Times” yazır.
2019-cu ildə istifadəyə verilmiş, telefon nömrəsi ilə ani pul köçürmələri, eləcə də QR kodundan istifadə etməklə mal və xidmətlərin ödənişini həyata keçirməyə imkan verən SBP martın 26-da, çərşənbə günü səhər saatlarında genişmiqyaslı “qapanma” ilə üzləşib.
Downdetector və Sboy.rf xidmətlərinin məlumatına görə, istifadəçilər pul köçürmələri və hesablarını artıra bilməmələri ilə üzləşiblər.
Uğursuzluq demək olar ki, bütün ən böyük Rusiya banklarına, həmçinin Sber, VTB, Alfa-Bank, T-Bank və Ozon Bankın tətbiqlərinə təsir edib.
“Yandex Pay” xidməti fəaliyyətini dayandırıb və istifadəçilər “Megafon” mobil operatorunda problemlərdən də şikayət ediblər.
…“Roskomnadzor” aydınlaşdırıb ki, nasazlıq “Mir” ödəniş kartları sistemini idarə edən və bütün Rusiya üzrə bank köçürmələrinin operatoru olan Mərkəzi Bankın 100 faizlik törəməsi olan Milli Ödəniş Kartı Sisteminin infrastrukturunda baş verib.
Təxminən bir saat davam edən kəsinti Rusiyada son bir həftədə üçüncüdür.
Martın 24-də istifadəçilər Sberbank, Rosselxozbank, Steam, FaceIt və Epic Games Store (EGS) oyun platformaları, eləcə də bir sıra telekommunikasiya operatorları MTS, Beeline, Megafon və ən böyük internet provayderi Rostelecom-un onlayn tətbiqi ilə bağlı problemlərdən şikayətləniblər. Bundan əlavə, Wildberries bazarı, Instagram, Okko onlayn kinoteatrı və TikTok video platformasının istifadəçiləri uğursuzluq barədə məlumat veriblər.
Bundan dörd gün əvvəl Sibir, Urals və Primorye sakinləri internetə çıxışın olmaması və onlayn xidmətlərin işində fasilələrlə üzləşiblər.
Roskomnadzor daha sonra problemləri “nasazlıqların qeydə alındığı xarici server infrastrukturunun istifadəsi” ilə izah edib. Eyni zamanda, ixtisaslaşmış forumlarda DDoS hücumlarından, CDN və DNS server xidmətlərindən, həmçinin Amazon və Fastly xidmətlərindən qorunma təmin edən məşhur Amerika xidməti olan Cloudfare-in bloklanması barədə məlumat verilib.
Bundan əvvəl Roskomnadzor Rusiya şirkətlərini Cloudfare-dən istifadəni dayandırmağa çağırıb, çünki bura Rusiyada qadağan olunmuş resurslara giriş məhdudiyyətlərini yan keçməyə imkan verən TLS ECH texnologiyası daxildir.
Eyni zamanda, xidmətdən haker hücumları riski olan saytlar da istifadə edib.
Bunu ekspertlər qeyd ediblər.
Martın 20-də baş verən uğursuzluqdan sonra Roskomnadzor “təhlükəsizliyi və sabitliyi artırmaq” məqsədilə Rusiya xidmətlərinin xarici infrastrukturdan asılılığını araşdırmaq niyyətində olduğunu açıqlayıb.
Ümumilikdə, ilin əvvəlindən Rusiyada beş böyük internet kəsilməsi baş verib. Dekabrın əvvəlində Roskomnadzor RuNet-in təhlükəsizliyini və sabitliyini yoxlamaq üçün təlimlər keçirdikdən sonra belə hadisələr daha tez-tez baş verib. Departament qeyd edib ki, “suveren RuNet” haqqında qanuna uyğun olaraq hər il keçirilən təlimlərin məqsədi internetin Rusiya seqmentinin xarici aləmə qoşulmadan fəaliyyət göstərməyə “hazır olduğunu” təsdiqləməkdir. Roskomnadzor xüsusi olaraq, “qəsdən xarici təsir halında əsas xarici və Rusiya xidmətlərinin mövcudluğu” yoxlanılır.
Əli Babayev
