2025-ci ilin yanvar-mart aylarında Rusiyadan Avropa İttifaqı ölkələrinə təbii qaz tədarükü Ukraynada müharibə başlayandan bəri minimuma enib.
SİA xəbər verir ki, bu barədə bazar ertəsi, aprelin 14-də Euractiv portalı Brüsseldə yerləşən “Bruegel” analitik mərkəzinin hesabatına istinadən məlumat yayıb.
Onun sözlərinə görə, 2025-ci ilin birinci rübündə Avropa İttifaqına qaz idxalının əsas mənbəyi Norveçdən boru kəməri tədarükü olub – 23,593 milyard kubmetr…
İkinci yerdə ABŞ-dan gələn mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) qərarlaşıb – 18,393 milyard kubmetr.
Üçüncü yerdə Rusiyadan 10,015 milyard kubmetr həcmində tədarüklər gəlir…
Son bir ildə ilk dəfə, yəni 2024-cü ilin ikinci rübündən bəri ABŞ-dan LNG tədarükü Rusiyadan bütün idxalı üstələyərək Avropa İttifaqında ikinci qaz mənbəyinə çevrilib.
Ukraynada müharibə başlayandan bəri Rusiya tədarükünün həcmi minimal olub.
Rusiya qazının Avropa İttifaqına tədarükü 2021-ci ilin dördüncü rübündən 2023-cü ilin ikinci rübünə qədər davamlı olaraq azalır.
Bu müddət ərzində onlar 3,5 dəfə azalıb: 36,568 milyard kubmetrdən 10,458 milyard kubmetrə qədər.
…Və sonra bu yavaş-yavaş böyüməyə başladı və 2024-cü ilin dördüncü rübündə maksimuma çatdılar – 14,125 milyard kubmetr.
Hazırda tədarük səviyyəsi 10,5 milyard kubmetrdir. Bu, 1980-ci ildən bəri ən aşağı göstəricidir. Həmin vaxt SSRİ Qərbi Avropaya 50 milyard kubmetrdən çox qaz verirdi.
O vaxtdan bəri ixracın həcmi durmadan artırdı.
Hazırda Rusiya Avropa İttifaqına boru kəməri qazını bir qaz kəməri – “Türk axını” vasitəsilə nəql edir.
Çatdırılmalar yalnız Macarıstan və Slovakiya kimi bir neçə ölkə üçün nəzərdə tutulub.
“Bruegel”in sözlərinə görə, “Türk axını” ilə Avropa İttifaqına tədarük 398 milyon kubmetr pik həddinə çatıb.
2025-ci ilin fevral ayının ortalarında həftədə və o vaxtdan bəri dörddə bir azalıb.
Eyni zamanda, Rusiya LNG də dəniz tankerləri ilə Avropaya çatdırılır. Bu tədarüklər 2024-cü ildə artıb, lakin bu ilin əvvəlindən onların həcmi yenidən azalmağa başlayıb.
2025-ci ilin yanvar-mart aylarında Avropa İttifaqı LNG şəklində təxminən 5,7 milyard kubmetr Rusiya qazı alıb.
Əli Babayev
