…Ukraynada müharibə tarixi dönüş nöqtəsinə yaxınlaşır. Ağ Evin Milli Təhlükəsizlik Şurasının Şərqi Avropa və Ukrayna üzrə keçmiş direktoru (2021-2025) Devid Şimerin sözlərinə görə, ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası kursu dəyişməsə, ABŞ-ın Ukraynaya hərbi yardımı tezliklə dayandırıla bilər.
SİA-nın məlumatına görə “The Guardian” üçün yazdığı məqalədə o qeyd edib ki, Cozef Bayden prezidentliyinin son aylarında Ukraynanın həyati əhəmiyyətli silah ehtiyatlarının artırılmasına yönəlmiş bir sıra qərarlar qəbul edib.
2024-cü ilin sonuna kimi ABŞ Müdafiə Nazirliyi Ukraynaya yüz minlərlə artilleriya mərmisi, minlərlə raket və yüzlərlə zirehli texnika ötürdü.
Həmin ilin dekabrında Bayden ABŞ-ın Ukraynaya silah tədarükünü davam etdirməsinə imkan verən əlavə 1,25 milyard dollarlıq yardım paketini təsdiqlədi.
…Bu tədbirlər Ukrayna üçün vaxt qazandı, lakin o, tükənmək üzrədir. Ukraynanın Amerika sursat ehtiyatları tükənmək üzrədir. Ayrılan yardım paketi tezliklə tükənəcək.
Bunu deyən Şimerin sözlərinə görə, Birləşmiş Ştatlar hələ də təcili silah ötürülməsi mexanizmi çərçivəsində əlavə hərbi yardım göstərmək üçün istifadə edilə bilən bir neçə milyard dollara malikdir.
Lakin Tramp vəzifəyə gəldikdən sonra heç bir belə paketi təsdiq etməyib.
…Fikrini dəyişsə və yerdə qalan vəsaitdən istifadə etsə belə, onlar hələ də davamlı uzunmüddətli dəstək üçün kifayət etmir. Bunun üçün Konqres Ukraynaya yeni yardım paketini təsdiq etməlidir – və nə qədər ki, Respublikaçılar Partiyası Konqresin hər iki palatasına və Ağ Evə nəzarət edir.
Bu da məqalədə deyilir.
…Beləliklə, ABŞ-dan Ukraynaya hərbi dəstək dövrü başa çatmaq üzrədir, – ekspert əlavə edib.
…Vladimir Putin, öz növbəsində, Tramp administrasiyasının atəşkəs üçün vasitəçilik etməyə cəhd və uğursuzluğunu izləyərək Bayden dövründəki silah ehtiyatlarının tükənməsini gözləyir.
Putin Ukrayna ordusunun ABŞ-ın dəstəyi olmadan parçalanacağına ümid edərək vaxt tapır.
Belə ki, onun bu yaxınlarda dediyi kimi, “…onları bitirəcəyimizə inanmaq üçün əsas var”.
Rusiya daha çox ərazi ələ keçirə bilməsə belə, Putin müharibənin dayandırılması ilə bağlı ciddi qərarlar qəbul etməzdən əvvəl Ukraynada vəziyyətin kritikləşməsini gözləyəcək.
Şimer mətndə yazır ki, Putin müharibənin ən azı bir neçə ay davam edəcəyini gözləyir.
Baxmayaraq ki, Rusiyanın da öz problemləri var: Ukrayna Silahlı Qüvvələri işğalçılara əhəmiyyətli itkilər verdirərək effektiv müdafiəni davam etdirir, neftin qiymətinin düşməsi isə Rusiya iqtisadiyyatına təzyiq göstərir.
…Birləşmiş Ştatlar Putinin hesablamalarını dəyişməlidir – Ukraynaya hərbi yardımı artırmaq və Rusiyaya qarşı sanksiyaları sərtləşdirməklə onu real danışıqlara doğru sövq etməlidir. Lakin Tramp administrasiyası heç birini etmədi, Vladimir Zelenskiyə təzyiq göstərməyə və Rusiyaya birtərəfli güzəştlərə getməyə üstünlük verdi.
Bunu da Şimer deyib.
…Avropa isə son aylarda ABŞ rəhbərliyinin olmadığı bir vaxtda Ukraynaya dəstəyini artırıb. Ukraynanın avropalı tərəfdarları üçün əsas suallar bunlardır: Ukrayna öz silah istehsalına, Avropanın hərbi yardımına və ABŞ-la kəşfiyyat mübadiləsinə arxalanaraq müqavimət göstərməyə necə davam edə bilər; və bu cür dəstəyi maliyyələşdirməyin ən real yolu nədir..?
Əli Babayev
