…Yeni araşdırmanın müəllifləri Yerə bənzər okean dünyası olduğu düşünülən K2-18b-nin əslində yadplanetli həyatın əlamətlərini ehtiva etdiyinə dair əvvəlki iddiaları şübhə altına alıblar.
SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat arXiv preprint serverində dərc edilib.
Potensial Yaşayış Planeti K2-18b
İki il əvvəl elm adamları maye su okeanının dəlillərini və K2-18b planetində yadplanetli həyatın mümkün əlamətlərini aşkar etmək üçün Webb Kosmik Teleskopundan istifadə etdiklərini açıqladılar. Bu planet Yerdən təxminən 2,5 dəfə böyükdür və bizdən 124 işıq ili uzaqlıqda yerləşir.
Bu ilin əvvəlində həmin elm adamları planetdə potensial həyat əlamətlərinə dair daha güclü dəlillər tapdıqlarını bildirdilər.
Bu imzalar Yer üzündə yalnız fitoplankton kimi tanınan dəniz mikroorqanizmləri tərəfindən yaradılan dimetil sulfid və dimetil disulfid molekullarıdır.
Kəşf başqa planetdə yerdənkənar həyatın mövcud ola biləcəyinin ilk aydın göstəricisi kimi göründüyü üçün elmi ictimaiyyətdə qızğın müzakirələrə səbəb olub.
Yeni tədqiqatın müəllifləri də daxil olmaqla bir çox elm adamı həm K2-18b-də tapılan iki kimyəvi maddənin etibarlılığını, həm də onların həyatın etibarlı əlamətləri olub-olmadığını şübhə altına alır.
K2-18b planetində həyatın çox zəif əlamətləri
Alimlər müxtəlif Webb teleskop alətlərindən alınan məlumatları ayrı-ayrılıqda öyrəndikdə, ziddiyyətli nəticələr əldə edə bilərlər.
Tədqiqatın müəllifləri hesab edirlər ki, həmkarlarının işində də məhz belə olub.
Beləliklə, alimlər yaxın, orta və uzaq infraqırmızı işığı tutan Uebbin üç əsas alətindən alınan məlumatlardan istifadə edərək K2-18b planetinin yeni təhlilini aparıblar.
Bu tədqiqatın məqsədi K2-18b planetindən alınan işığın daha əhatəli şərhini əldə etmək idi. Nəticə belə oldu ki, builki müşahidələrdə bildirilən daha güclü siqnal bütün məlumatlar birləşdirildikdə daha zəif idi.
Alimlər deyirlər ki, onlar dimetil sulfid və dimetil disulfidin çox zəif işarələrindən başqa bir şey tapmayıblar və hətta bu işarələr bütün məlumatlarda olmayıb.
Planetin atmosferindəki molekullar adətən spektral analizdən istifadə edərək tapılır, bu, atmosferin öz ulduzundan müəyyən dalğa uzunluqlu işığı udması əsasında unikal kimyəvi barmaq izlərini ortaya qoyur.
Bu udma işıq spektrində müxtəlif molekulların mövcudluğunu göstərən fərqli imzalar buraxır. Günəşdənkənar planetlərin atmosferlərində ümumi molekul olan dimetil sulfid ilə etan arasındakı fərq yalnız bir atom kükürddür.
Webb-in spektrometrləri təsirli həssaslığa malikdir, lakin yenə də məhdudiyyətlərlə üzləşir.
Planetlərə olan məsafə, siqnalların zəifliyi və atmosferlərin mürəkkəbliyi yalnız bir atomla fərqlənən molekulları ayırd etməyin son dərəcə çətin olduğu anlamına gəlir.
Buna görə də alimlər deyirlər ki, K2-18b planetində yerdənkənar həyatın əlamətlərinin aşkar edildiyini əminliklə söyləmək mümkün deyil.
Əli Babayev
