…Astronomlar ASKAP yerüstü radioteleskopundan və Çandra rentgen kosmik teleskopundan istifadə edərək kosmosda ən qəribə obyektlərdən birini aşkar ediblər. O, həm rentgen şüaları, həm də radio dalğaları yayır və alimlərin əvvəllər gördükləri obyektlərdən fərqlidir. Bunun nə olduğuna dair iki təklif var, lakin onlar kəşfi tam izah edə bilmirlər.
SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat Nature jurnalında dərc edilib.
Astronomlar tərəfindən kəşf edilən sirli obyekt ASKAP J1832-0911 adlandırılıb. O, bizdən 15.000 işıq ili uzaqda, Süd Yolu qalaktikamızda yerləşir. Obyekt uzunmüddətli keçid adlanır və o, hər 44 dəqiqədən bir iki dəqiqəlik müddət ərzində həm rentgen şüaları, həm də radio dalğaları yayır.
…Uzun müddətli keçidlər dəqiqə və ya saat intervalları ilə radio dalğaları yayan kosmik obyektlərdir. Onlar ilk dəfə 3 il əvvəl kəşf edilib və o vaxtdan bəri dərin kosmosda 10 belə obyekt məlum olub.
Lakin onların heç biri radio dalğaları ilə birlikdə yüksək enerjili rentgen şüaları yayan ASKAP J1832-0911 kimi deyil. Elm adamları bu sirli obyektlərin nə olduğunu dəqiq bilmir və yeni kəşfin köməyi ilə öyrənməyə ümid edirlər.
Astronomlar bu cisimlərin niyə böyük, nizamlı və qeyri-adi fasilələrlə radiasiya yaydığını və ya bu şüalanmanın necə yarandığını bilmirlər.
Astronomlar deyirlər ki, ASKAP J1832-0911 daha əvvəl gördükləri heç nəyə bənzəmir. Hələlik elm adamları onun ölü ulduz ola biləcəyini fərz edirlər, lakin dəqiq olaraq hansı tipə aid olduğu bəlli deyil.
O, maqnitar kimi tanınan nəhəng ulduzun qalığı ola bilər. Kainatdakı ən güclü maqnit sahəsinə malik neytron ulduzunun bir növüdür. Neytron ulduzları nəhəng ulduzların fövqəlnova kimi partlaması nəticəsində yaranır.
O, Günəşə bənzər ölü ulduzun qalığı olan ağ cırtdan da ola bilər. Bu halda ağ cırtdan da güclü maqnit sahəsinə malik ola bilər.
Lakin astronomlar deyirlər ki, bu təkliflərin heç biri ASKAP J1832-0911-də müşahidə olunanları tam izah edə bilməz. Alimlərin fikrincə, yeni kəşf ya yeni fizikanın varlığına, ya da ulduzların təkamülünün yeni, naməlum modelinə işarə edir. Astronomlar digər oxşar obyektlərin təbiətini anlamağa kömək edəcək ASKAP J1832-0911-in nə olduğunu öyrənmək üçün araşdırmalarını davam etdirəcəklər.
Əli Babayev
