…Sensasiyalı xəbərlər hərbi dünyanı sarsıtdı: ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri düşmən donanmalarını gizli və effektiv şəkildə vura bilən müasir dizel-elektrik sualtı qayıqların layihələndirilməsi və qurulması imkanlarını ciddi şəkildə nəzərdən keçirir.
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə 19FortyFive yazır.
…İlk baxışdan dizel sualtı qayıqlarına qayıtmaq fikri paradoksal görünür.
Bir çoxları üçün bu, geriyə doğru bir addım kimi də səslənir, çünki 1954-cü ildə dünyanın ilk nüvə sualtı qayığı USS Nautilus-u (SSN-571) işə salan ABŞ nüvə sualtı donanmasına öncülük etmişdi.
Nüvə sualtı qayıqlarının meydana çıxmasından sonra İkinci Dünya Müharibəsinin sualtı qayıqlara qarşı taktikaları köhnəlib: nüvə sualtı qayıqlarının səthə çıxmasına ehtiyac yoxdur. Onlar böyük dərinliklərdə işləyə və yanacaq doldurmadan böyük məsafələrə qət edə bilərlər.
Bir çox ölkələr ABŞ-dan nümunə götürərək dizel donanmasından uzaqlaşıb və öz nüvə qüvvələrini artırırlar. Bununla belə, dizel-elektrik sualtı qayıqların, xüsusən də müasir yerli münaqişələr və sahil sularında əməliyyatlar kontekstində üstünlükləri var.
Həm də Çin və Rusiya ilə artan rəqabət şəraitində…Pentaqon çevik və daha az xərcli həllər axtarır.
Niyə dizel sualtı qayıqları yenidən aktualdır?
…Sahil əməliyyatları üçün idealdır. Nüvə sualtı qayıqlarının gücü və məsafəsi var, lakin onlar yaxın döyüş üçün çox böyükdür. Dizel-elektrik sualtı qayıqlar daha səssizdir, manevr qabiliyyətinə malikdir və dayaz sular və sıx dəniz zonaları üçün daha uyğundur.
Müasir texnologiyalar onları “görünməz” edir. Avtonom havadan asılı olmayan hərəkət sisteminin inkişafı dizel sualtı qayıqlarının su altında uzun müddət səthə çıxmadan qalmasına imkan verir ki, bu da əvvəllər yalnız nüvə sualtı qayıqları üçün mümkün idi.
Dizel qayıqları daha ucuzdur, istehsalı daha sürətlidir və kommersiyada mövcud olan elektronika ilə təchiz oluna bilər. Bu, onları xüsusi əməliyyatlar, kəşfiyyat və taktiki dəstək üçün əlverişli edir.
Hədəf səmərəliliyi…
Bəzi ssenarilərdə, məsələn, sahil müdafiəsi və ya məhdud ərazidə düşmən sualtı qayıqlarını ovlamaq kimi – dizel sualtı qayıqları sadəcə daha məna kəsb edir.
Geosiyasi təhdidlər və sürətlə dəyişən texnologiyalar fonunda dizel sualtı qayıqları geriyə bir addım yox, irəliyə doğru strateji sıçrayış ola bilər.
Əli Babayev
