”Böyük Qayıdış prosesi müasir Azərbaycan tarixində həm siyasi, həm də sosial-iqtisadi baxımdan dönüş nöqtəsi kimi qiymətləndirilir. Bu təşəbbüs, yalnız insanların ata-baba torpaqlarına fiziki olaraq qaytarılması deyil, eyni zamanda onların firavan, təhlükəsiz və layiqli həyat şəraitinə inteqrasiyasını təmin edən çoxşaxəli bir milli proqramdır”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında deputat Fazil Mustafa deyib.
Fazil Mustafa sözlərinə belə davam edib: “Hazırda bu proses ilkin mərhələdə olsa da, artıq bölgədə nəzərəçarpacaq dərəcədə canlanma müşahidə olunur. Geri qayıdan hər bir vətəndaşın rahat və təhlükəsiz şəraitdə yaşaması üçün dövlət tərəfindən infrastruktur layihələri həyata keçirilir, yeni yollar, enerji və su xətləri, məktəb və tibb müəssisələri tikilir, yaşayış evləri inşa edilir. Bütün bu tədbirlər planlı şəkildə mərhələlərə ayrılmış və strateji çərçivədə icra olunur.
Qayıdışın ilk mərhələlərində daha çox dövlətin təşəbbüsü və yönləndirməsi ilə həyata keçirilən tədbirlər, yaxın gələcəkdə vətəndaş cəmiyyətinin, özəl sektorun və beynəlxalq tərəfdaşların da iştirakı ilə genişlənəcəkdir. Bu isə həm bölgədə iqtisadi fəallığın artmasına, həm də sosial-iqtisadi sabitliyin möhkəmlənməsinə səbəb olacaqdır. Beləliklə, yalnız məcburi köçkünlərin yurdlarına qayıdışı deyil, eyni zamanda Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun ümumi dirçəlişi təmin olunacaqdır.
Hazırda bölgəyə səfər edən hər bir kəs orada müşahidə etdiyi dəyişikliklərdən təsirlənir. Uzun illər boş və viran qalan torpaqlar bu gün yeni nəfəs alır. Azərbaycan dövləti sistemli şəkildə bərpa və quruculuq işləri aparır ki, bu da yalnız texniki deyil, həm də mənəvi dəyəri olan bir prosesdir. Bu ərazilər təkcə yenidən tikilmir – onlar həm də öz kimliyinə, tarixinə və iqtisadi potensialına qovuşdurulur.
Əlbəttə, bu proses bir günlük və ya qısamüddətli tədbirlərlə yekunlaşa bilməz. Hərtərəfli planlaşdırma, vətəndaş cəmiyyətinin maarifləndirilməsi, əhalinin təhlükəsiz və davamlı məskunlaşması istiqamətində tədbirlər bir müddət də davam edəcək. Qayıdışın davamlı və dayanıqlı olması üçün həm fiziki infrastruktura, həm də sosial infrastruktur – təhsil, səhiyyə, məşğulluq və ictimai xidmətlər sahəsində inkişaf labüddür.
Azərbaycan dövləti bu məsələyə uzunmüddətli dövlət strategiyası kimi yanaşır və onu təkcə regional deyil, milli inkişafın əsas sütunlarından biri kimi qəbul edir. Dövlət başçısının iradəsi, icra strukturlarının ardıcıl fəaliyyəti və xalqın doğma torpaqlara qayıtmaq əzmi bu prosesi daha da sürətləndirir və gücləndirir.
Nəticə olaraq, Böyük Qayıdış təkcə insanların fiziki olaraq torpaqlarına qayıtması deyil, həm də onların həyatlarının keyfiyyətli şəkildə yenidən qurulması, ölkənin sosial-iqtisadi xəritəsinin yenidən formalaşdırılması və milli həmrəyliyin gücləndirilməsi istiqamətində tarixi bir addımdır. Bu qayıdışın uğurla gerçəkləşdiriləcəyinə dair ictimai inam böyükdür və real nəticələr bu inamı hər keçən gün daha da möhkəmləndirir”.
Ayşən Vəli
