Çin hökuməti “iqtisadi parçalanma” və regionlar arasında “narahat rəqabətə” qarşı mübarizə elan edib, lakin milli bazarın real birləşməsi çətin olaraq qalır.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Foreign Policy yazır.
Mərkəzləşdirilmiş siyasi sistemə baxmayaraq, ölkə iqtisadiyyatı faktiki olaraq parçalanmış vəziyyətdədir.
Yerli hökumətlər eyni sənaye sahələrinə böyük subsidiyalar verir, kənar şirkətlər üçün maneələr tətbiq edir və “onların” istehsalçılarını dəstəkləyir.
Bu, qiymət müharibələri, həddindən artıq istehsal və səmərəliliyin azalması ilə nəticələnir.
Tədqiqatlar göstərir ki, əyalət sərhədini keçmək 20 faizə qədər tariflərə bərabərdir və bu cür maneələrin aradan qaldırılması ÜDM-i demək olar ki, 2,3 faiz artıra bilər.
Əsas səbəb regional məmurların həvəsləndirilməsi sistemidir. Onların karyeraları hələ də yerli ÜDM-in artımından asılıdır ki, bu da onları öz bazarlarını qorumağa və qısamüddətli göstəriciləri artırmağa təşviq edir.
Çin sədri Si Cinpinin “vahid bazar”ın zəruriliyi və kadrların qiymətləndirilməsi meyarlarının dəyişdirilməsi ilə bağlı bəyanatlarından sonra belə, artım irəliləyiş üçün əsas amil olaraq qalır.
Proteksionizmə qarşı ümummilli kampaniya 2022-ci ildə başladı, lakin pozuntuların sayı getdikcə artır.
Yeni qurum – Bazarın Tənzimlənməsi üzrə Dövlət Administrasiyası hələ ki, kifayət qədər səlahiyyətlərə malik deyil. Yüzdən az işçi antiinhisar nəzarəti ilə məşğul olur və qərarlar məsləhət xarakteri daşıyır.
Ekspertlər hesab edir ki, Çinin real institusional islahatlara ehtiyacı var. Tənzimləyicinin səlahiyyətlərinin genişləndirilməsi və vilayətlər arasında maneələrin aradan qaldırılması və əməkdaşlıq üçün bölgələrin əlavə transfertlər alacağı maliyyə həvəsləndirmə sistemi.
Bu addımlar olmasa, ölkə yerli elitanın maraqlarının milli məqsədlərə xələl gətirdiyi tələdə qalmaq riski ilə üzləşir.
Əli Babayev
