…Sevilən birimiz ölümcül bir xəstəliklə qarşılaşdıqda, bir çoxumuz özümüzü çaşqınlıq, qorxu və ümidsizlik vəziyyətində tapırıq. Necə kömək edəcəyimizi bilmədən, sadəcə oturub günləri sayaraq qaçılmaz olanı gözləyirik.
Belə anlarda daxili resursları tapmaq və bu vəziyyətdə necə dəyərli, hətta müsbət bir şey görə biləcəyinizi başa düşmək vacibdir.
SİA-nın məlumatına görə, psixoloq Sergey Lunyuşin bu mövzuda öz təcrübəsini və fikirlərini bölüşüb.
…İş ondadır ki, vaxtilə ağır xəstəlikdən əziyyət çəkirdim. Özüm də ölüm ayağında olan insan rolunda idim…
Ondan qurtulmağıma mənə öz nöqteyi-nəzərindən və nə qədər qəribə səslənsə də, düşüncələrimi və hərəkətlərimi yenidən düşünməyim kömək etdi.
O vaxtlar daha çox düşüncələr idi, çünki mən özüm fiziki olaraq heç nə edə bilmirdim. İnanın, ya yox, indi bu xəstəliyin mənbəyindən qurtulmuşam…
Bu şəxsi təcrübə onun üçün vacib bir dərs oldu: bu xəstəliyə qalib gəlməyə kömək edən daxili münasibətlərini yenidən düşünmək idi.
O qeyd edir ki, ağır xəstələrlə ünsiyyət zamanı o, iki əsas kateqoriya xəstələri müşahidə edib: Birincisi, həyatlarını yenidən düşünənlər, əzab-əziyyətdə belə məna axtaranlardır. İkincisi, təcavüzə və başqalarının və ya taleyin ittihamlarına qərq olanlardır.
…Hamımız nə vaxtsa öləcəyik. Ölüm təbii prosesdir. Amma əsas sual odur ki, biz necə öləcəyik? Uzun müddət xəstəlik və ağrı içində, yoxsa tez..?
Psixoloq…sual kimi düşünür.
O, ölümün həyatın bir parçası olduğuna inanır və bunu təkcə bir fakt kimi qəbul etmək deyil, həm də mənasını dərk etmək vacibdir.
…Bütün xəstəliklər insana həyatda səhvlərini başa düşmək və tövbə etmək üçün verilir.
Psixoloqa görə, bu qəddar bir bəyanat deyil, xəstəliyə daxili böyümə üçün bir fürsət kimi baxmaq cəhdidir.
Sevdikləriniz üçün ən çətin vəziyyətlərdə belə dəyərli bir şey tapmaq şansının olduğunu başa düşmək vacibdir.
…Sizə yaxın insanlar ağır xəstə qohumunun taleyini təkrarlamamaq üçün özlərini alçaltmalı və səhvlərini yenidən düşünməlidirlər.
Bunu deyən psixoloq hesab edir ki, bu cür sınaqlar daxili inkişafa və həyatı yaxşılığa doğru dəyişməyə təkan ola bilər. Bir vəziyyətdə müsbəti necə tapmaq olar?
Həyatın astanasında sevilən birinizlə qarşılaşırsınızsa və ya sadəcə çarəsiz hiss edirsinizsə, burada müsbət anlar tapmaq üçün bəzi məsləhətlər var.
Anlamağa çalışın: indi sizin üçün həqiqətən nə vacibdir? Hansı dəyərləri gücləndirə və ya dəyişdirə bilərsiniz?
Bəzən sadəcə orada olmaq və dinləmək artıq böyük bir nemətdir.
İnsanın dəstəyinizi hiss etməsinə imkan vermək vacibdir. …Vəziyyəti olduğu kimi qəbul edin. Bu, qorxu və narahatlıq səviyyəsini azaltmağa kömək edəcək. Gələcək və ya keçmiş haqqında düşünməyin – indiki məqama diqqət yetirin. Hətta əzab-əziyyətdə də dərslər və ya məna tapmağa çalışın – bu, həyatınızda yeni mərhələnin başlanğıcı ola bilər.
Psixoloq deyir bunu və tövsiyə edir…
Anlamaq lazımdır ki, hətta ən çətin sınaqlar da daxili transformasiya mənbəyinə çevrilə bilər.
…Əgər çətinlikləri böyümək və yenidən düşünmək üçün bir fürsət kimi görməyi öyrənsək, o zaman ölüm son olmaqdan çıxar, ancaq yolun bir hissəsinə çevrilir, 0deyə psixoloq yekunlaşdırır.
…Nəhayət, xatırlamaq vacibdir: hətta kömək etmək mümkün olmadığı və ya vəziyyətin ümidsiz olduğu görünsə də, hər birimizin içində ən qaranlıq şəraitdə belə işıq tapmaq üçün güc var. Və bəzən ölümü qəbul etməklə özümüzdə yeni həyat tapa bilərik.
Əli Babayev
