…Rusiya iqtisadiyyatı çökür: neft gəlirlərinin azalması, borcların artması, bank böhranı riski…
…Tramp Rusiyanın iqtisadi problemlərindən Alyaska sammitində Putinə əsas təzyiq rıçaqı kimi istifadə edə bilərmi?
SİA-nın xarici qaynaqlardan əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə slovakiyalı politoloq və İctimai Əlaqələr İnstitutunun prezidenti Qriqori Mesejnikov danışıb.
Deməli, onun dediyinə görə,..əlbəttə ki, bilər. Amma sual onun bunu etməyə hazır olub-olmamasıdır. Onun niyyəti həqiqətən Rusiyaya təzyiq göstərməyə çalışıb-çalımayacağından asılıdır.
İqtisadi təzyiqin bütün əhəmiyyəti ilə – və yəqin ki, onun başqa formalarına da toxunacağıq – hesab edirəm ki, müharibənin başa çatması üçün əsas amil Ukraynaya birmənalı dəstək və ən azı Putini dayandırmağa qadir olan silahların tədarüküdür. Və təbii ki, sərt iqtisadi sanksiyaların tətbiqi. Bu cür sanksiyalar Rusiyaya qarşı bütün mümkün təzyiq rıçaqlarından ən ciddisinə çevrilə bilər. Avropa İttifaqı bu məsələdə indiki ABŞ-dan daha həvəslidir.
Ona görə də iqtisadi təzyiqi Ukraynaya hərbi yardımla, eləcə də Qərbin qətiyyət nümayiş etdirməyə və öz hərbi potensialını gücləndirməyə hazır olması ilə birləşdirmək lazımdır. Qərb təkcə Ukraynanı dəstəkləməməlidir, həm də silahlanmalıdır ki, Kremldə heç bir şübhə olmasın: Rusiya özünü Ukraynaya qarşı müharibə ilə məhdudlaşdırmasa və Qərbə hücum etmək qərarına gəlsə – açıq, gizli və ya hibrid üsullarla – cavab güclü olacaq.
…Daha bir sual: Ağ Ev iqtisadiyyatdan başqa Kremlin hansı zəif cəhətlərindən istifadə edə bilər?
Mesejnikovun dediyinə görə, siyasi nöqteyi-nəzərdən Rusiya 2014-cü ildən əvvəl onun üçün vacib olan mühitdə faktiki olaraq təcrid olunub. O, vaxtilə G8-in üzvü olub, Qərb dövlətləri ilə normal münasibətlər saxlayır və sivil dünyanın bir hissəsi olmağa çalışırdı. İndi Rusiya siyasi, diplomatik, idman, mədəniyyət və digər sahələrdə – beynəlxalq təcrid vəziyyətindədir.
Əgər Tramp həqiqətən də Kremlə təzyiq etmək istəsəydi, Rusiyanın diplomatik və siyasi təcrid rejimini gücləndirərdi. Amma onun konkret addımlarına baxanda bu, aydın görünmür. Onun aydın müddətləri olan ultimatumları mahiyyət etibarilə boşaldı.
Əsas odur ki, Ukraynaya genişmiqyaslı sanksiyalar və hərbi yardım, o cümlədən silah tədarükü ona təkcə özünü müdafiə etməyə deyil, həm də təcavüzünü davam etdirəcəyi təqdirdə Rusiyaya ağrılı zərbələr endirməyə imkan verəcək.
Təəssüf ki, hələ ki, belə deyil. Mövzunu davam etdirərək, Ukraynaya Rusiya ərazisinə zərbələr endirmək üçün Qərb silahlarından istifadə etməyə icazə verilməlidir. İndi ayrıca protokollar var, lakin onların kifayət qədər olmadığı açıq-aydındır..?
Əli Babayev
